Thưa các đồng chí!

Sau một buổi làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm, Hội nghị tọa đàm với chủ đề “Giải pháp tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận của Nhân dân trong thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh" do Ban Dân vận Tỉnh uỷ phối hợp với Ban Thường vụ Huyện uỷ Bình Đại tổ chức đã hoàn thành nội dung, chương trình đề ra. Hội nghị đã được nghe 08 ý kiến tham gia tham luận, thảo luận của đại biểu đại diện cho các ban, ngành tỉnh, các huyện, thành phố và cơ sở. Các ý kiến phát biểu đều thể hiện với ý thức trách nhiệm, tâm huyết với mong muốn cùng tìm ra giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ rất quan trọng này, tập trung phân tích, đánh giá sát, đúng thực trạng và kết quả công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia thực hiện các công trình, dự án thời gian qua trên địa bàn tỉnh; chia sẻ những kinh nghiệm, phương pháp, cách làm hay trong quá trình tổ chức thực hiện và mạnh dạn, tích cực đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp mang tính khả thi cao nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận của Nhân dân trong thực hiện các công trình, dự án trong thời gian tới.

Thay mặt Chủ trì Hội nghị, tôi xin được tổng hợp khái quát nội dung các bài tham luận của các ban, ngành, các huyện, thành phố và ý kiến đại biểu phát biểu trực tiếp tại Hội nghị và nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

1. Về thực trạng công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân trong thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh thời gian qua

Trong thực tế, mỗi công trình, dự án triển khai ở các địa bàn, trong từng thời điểm, tuỳ vào điều kiện, có những thuận lợi, khó khăn khác nhau, với các mức độ tác động, ảnh hưởng khác nhau, qua ý kiến phát biểu của các đại biểu, tựu trung có những điểm chung sau đây:

1.1. Ưu điểm, kết quả, thuận lợi

Trong những năm qua công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia thực hiện các công trình, dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) luôn được các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) và các tổ chức chính trị - xã hội (CT-XH) trên địa bàn tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc theo Hướng dẫn số 169-HD/BDVTW, ngày 11/6/2013 của Ban Dân vận Trung ương về công tác dân vận tham gia quy hoạch, xây dựng và thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất tái định cư.

Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh xác định 11 công trình, dự án trọng điểm sẽ tập trung triển khai trong nhiệm kỳ. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá. Tuy nhiên, nhiều công trình, dự án khi triển khai còn gặp nhiều khó khăn, không đảm bảo tiến độ, chủ yếu là do vướng ở khâu giải phóng mặt bằng (GPMB). Thường thì công trình, dự án được triển khai trên địa bàn một số xã, huyện, nhưng trước đây có tình trạng “mạnh ai nấy làm”, thiếu sự phối hợp đồng bộ, chưa kể cách tiến hành vận động có lúc thiếu nhất quán (xã, huyện nói khác, ngành tỉnh nói khác), nên người dân chưa nắm, hiểu, chưa đồng thuận, dẫn tới công tác GPMB gặp không ít khó khăn, kéo dài thời gian, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án. Có thể nói, công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận của nhân dân trong công tác GPMB các công trình, dự án là khâu mở đầu cực kỳ quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến tiến độ thực hiện dự án; việc thành lập một Ban Chỉ đạo để tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh uỷ chỉ đạo sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa các ngành, các cấp (tỉnh, huyện, xã) trong triển khai công tác tuyên truyền, vận động là yêu cầu rất cần thiết xuất phát từ thực tế và yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, nhằm tạo sự đồng thuận của người dân trong vùng dự án, khắc phục tình trạng rời rạc, thiếu đồng bộ như thời gian qua.

Từ thực tế đó, ngày 01/10/2021, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Quyết định số 257-QĐ/TU thành lập Ban Chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025 (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 257, sau đó, được thay thế bởi Quyết định số 428-QĐ/TU, ngày 22/4/2022), do đ/c Phó Bí thư TTTU, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh là Trưởng BCĐ, đ/c Uỷ viên BTVTU, Trưởng Ban DVTU và các đ/c Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Phó Trưởng BCĐ, thành viên là lãnh đạo các ban, ngành, MTTQVN và các tổ chức CT - XH liên quan. Có thể nói, đây là cách làm mới, thể hiện sự quan tâm đặc biệt và quyết tâm của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ tuyên truyền, vận động Nhân dân; các huyện uỷ, thành uỷ cũng vận dụng và thành lập bộ phận tham mưu tương ứng để triển khai nhiệm vụ theo thẩm quyền, phạm vi cấp huyện.

Sau khi Ban Thường vụ Tỉnh uỷ thành lập BCĐ thì công tác tuyên truyền, vận động được tiến hành một cách bài bản, chặt chẽ, đồng bộ và hiệu quả hơn. BCĐ 428 đã ban hành quy trình thực hiện công tác tuyên truyền, vận động GPMB, xác định rõ từng khâu, từng bước cụ thể, có kế hoạch phối hợp, phân công trách nhiệm cụ thể (tỉnh làm gì, huyện và các xã trong vùng dự án làm gì); từ việc xác định thực hiện công tác tuyên truyền, vận động trước khi triển khai dự án, đến việc xác định đối tượng vận động (vận động đại trà, vận động cá biệt), tham mưu cho người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền tổ chức tiếp xúc, đối thoại với người dân trong vùng dự án; những trường hợp chưa đồng tình thì tham mưu cho  lãnh đạo trực tiếp đến gặp gỡ, lắng nghe và chỉ đạo giải quyết một cách cụ thể,…việc tổ chức công tác tuyên truyền, vận động được làm từng bước chặt chẽ, kiên trì, chắc chắn từng bước một; theo phương châm: “Đến từng ngõ - Gõ từng nhà - Rà từng đối tượng”; “Đối tượng nào, phương pháp nấy”, “Mưa dầm thấm sâu”; chú ý các đối tượng là gia đình chính sách, hộ nghèo, gia đình cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức,…để có cách vận động, thuyết phục phù hợp. Qua kết quả thực hiện công tác tuyên truyền, vận động giải phóng mặt bằng của một số công trình, dự án (Cầu Rạch Miễu 2, Khu Công nghiệp Phú Thuận,…), cho thấy việc Ban Thường vụ Tỉnh uỷ chủ trương thành lập một bộ phận tham mưu công tác này là hoàn toàn đúng đắn, sáng tạo, hiệu quả.

Thông qua việc triển khai, thực hiện các bước theo quy trình công tác tuyên truyền, vận động, đã góp phần nâng cao năng lực công tác, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc đẩy mạnh thực hiện và phát huy quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân; đồng thời giúp các ngành, các địa phương tham mưu tốt cho cấp ủy trong công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các công trình, dự án trọng điểm theo nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp trong tỉnh, nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Thời gian qua, công tác tuyên truyền, vận động ở từng giai đoạn được quan tâm thực hiện theo một quy trình khung thống nhất, tạo sự đồng bộ, chặt chẽ, quyết liệt với nhiều giải pháp tích cực, sáng tạo, hiệu quả. Ủy ban nhân dân, các cơ quan chức năng các cấp đã kịp thời thông báo đầy đủ, công khai chế độ, chính sách của Nhà nước để Nhân dân trong vùng dự án hiểu, nắm vững, đồng thuận thực hiện; tổ chức đối thoại với các hộ dân trong diện GPMB để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và các kiến nghị của Nhân dân; vận dụng các chính sách để tăng cường hỗ trợ cho người có đất trong diện phải thu hồi; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, quan tâm giải quyết việc làm, thực hiện Đề án sinh kế cho hộ nghèo, nâng cao thu nhập, từng bước ổn định cuộc sống. Vai trò của MTTQVN và các tổ chức CT - XH từ tỉnh đến cơ sở được phát huy mạnh mẽ, thực hiện tốt công tác phối hợp với các cấp chính quyền tổ chức tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng tình, ủng hộ thực hiện các chủ trương, chính sách về công tác bồi thường, GPMB, thu hồi đất, tái định cư, đồng thời bảo đảm chính sách và quyền lợi chính đáng, cuộc sống, việc làm của đoàn viên, hội viên và Nhân dân,... Qua đó đã tạo được sự đồng thuận của Nhân dân, góp phần làm tốt công tác GPMB, triển khai thực hiện những công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua như: Dự án đầu tư xây dựng công trình Cầu Rạch Miễu 2, Khu Công nghiệp Phú Thuận, Khu Lạc Địa (Phú Ba Tri), công trình đường dây và trạm biến áp 110 kV trên địa bàn tỉnh và một số dự án đô thị, điện gió ở các huyện,...

Nguyên nhân của những kết quả trên là do có sự chỉ đạo thường xuyên, sâu sát của thường trực các cấp uỷ, sự điều hành quyết liệt, cụ thể của Uỷ ban nhân dân các cấp, vai trò chủ động tham mưu của ban dân vận, MTTQVN các cấp, bám sát địa bàn, gắn với cơ sở, gắn với dân và nhất là sự đồng thuận của đa số người dân.

1.2. Khó khăn, hạn chế và nguyên nhân

Cũng từ thực tế, có thể nói đây là nhiệm vụ khó, phức tạp, vì liên quan trực tiếp đến cuộc sống, sinh kế, tập quán của người dân trong vùng dự án, nơi có công trình, dự án được triển khai; hầu hết các công trình, ít hay nhiều đều gặp phải những khó khăn, vướng mắc, hạn chế. Có thể khái quát như sau:

- Công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng tình, tự nguyện bàn giao mặt bằng ở một số công trình, dự án vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, dẫn đến một số hệ lụy khác như công trình, dự án chậm tiến độ, trượt giá, ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư và Nhân dân đã tác động không nhỏ đến hiệu quả đầu tư,...

- Một vài cấp ủy, chính quyền có lúc chưa chú trọng và quan tâm kịp thời, đúng mức đến công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng thuận, bàn giao mặt bằng thực hiện công trình, dự án. Công tác phối hợp giữa chính quyền và MTTQ, các đoàn thể có lúc chưa chặt chẽ, thiếu thường xuyên. Ở một vài công trình, dự án, vị trí, vai trò, trách nhiệm của hệ thống dân vận, MTTQVN và các tổ chức CT-XH chưa được phát huy mạnh mẽ, thậm chí còn đứng ngoài cuộc do không được chính quyền cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về công tác quy hoạch, phương án giải phóng mặt bằng, phương pháp, nguyên tắc, quy trình, quy định về việc xác định vị trí thửa đất, cách tính hệ số K, giá bồi thường, hỗ trợ tái định cư,…

- Công tác thống kê, tổng hợp, xác định vị trí thửa đất, đơn giá bồi thường, hỗ trợ tái định cư,... vẫn còn trường hợp chưa chính xác; ở một vài địa điểm triển khai thực hiện các công trình, dự án, chưa kịp thời cập nhật, bổ sung đầy đủ các tuyến đường tồn tại thực tế vào họa đồ, bản đồ quản lý đất đai, giao thông của Nhà nước để bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người dân trong quá trình xác định và áp giá bồi thường, dẫn đến các trường hợp khiếu nại, kéo dài trong công tác bàn giao mặt bằng.

- Ý thức chấp hành chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước trên lĩnh vực bồi thường, GPMB của một số hộ dân chưa cao. Tư tưởng lợi dụng việc triển khai thực hiện các công trình, dự án để trục lợi cá nhân thông qua các hành vi như: tách nhập hộ khẩu bất thường, lấn chiếm đất đai, sử dụng đất chưa đúng mục đích, xây dựng, tạo lập trái phép tài sản xây dựng, vật nuôi và cây trồng trên đất nhằm mục đích trục lợi khi Nhà nước thu hồi đất,… vẫn còn diễn ra, đã gây khó khăn cho quá trình áp giá bồi thường theo quy định của Nhà nước, làm ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả triển khai thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn tỉnh thời gian qua.